PROJENİN ÖZETİ
İLİ :
Şanlıurfa
İLÇESİ :
Merkez
UYGULAMA YERİ : Aşağı
içkara köyü
KONUSU :
Örtüaltı Salatalık -Domates yetiştiriciliği
KAPASİTESİ :
5000 m2
plastik örtü serası
PROJE TUTARI : 240.000 TL
ÇİFTÇİ KATKISI : 20.000 TL
PROJE UYGULAMA
ZAMANI : 2011 Yılı
PROJEYİ
HAZIRLAYAN :
ÖRTÜALTINDA SALATALIK DOMATES
YETİŞTİRİCİLİĞİ
BÖLÜM :1 GİRİŞ
BÖLÜM :2 PROJE ÖNCESİ DURUM
BÖLÜM : 3 PROJE
3.1.Projenin
Gerekçesi ve Amacı
3.2. Teknik
Bilgiler
3.2.1. Çeşit
seçimi
3.2.2. Uygun tohum
seçimi
3.2.3. Yetiştirme
Mevsimi
3.2.4. Harç ve
Harcın hazırlanması
3.2.5. Harcın
dezenfekte edilmesi
3.2.6. Tohum Ekimi
ve Fide Yetiştirilmesi
3.2.7. Toprağın
dikime hazırlanması
3.2.8. Sıcaklık
İsteği
3.2.9.
Havalandırma
3.2.10.Nisbi nem
3.2.11.Gübreleme
3.2.12.Hormon
kullanımı
3.2.13.Drenaj
3.2.14.Hastalık ve
zararlılarla mücadele
3.3. Proje Faaliyetleri
3.3.1. Yatırımlar
3.3.1.1.İnşaat
İşleri
3.3.1.2.Alet
Ekipmanlar
3.3.1.3.Genel
Giderler
3.3.1.4.Beklenmeyen
Giderler
3.3.1.5.Toplam
Yatırımlar
3.3.İşletme
Dönemi Giderleri
3.3.2.1. Girdiler
3.3.2.2. Personel
ve işçilik
3.3.2.3. Bakım
onarım
3.3.2.4. Satış
giderleri
3.3.2.5. Toplam
İşletme Sermayesi
3.4. İşletme Gelirleri
3.5.Ekonomik ve Mali analiz
3.5.1.
İşletme gelir ve gider tablosu
3.5.2.
İşletme Gelir ve Gider Tablosu (Finans öncesi)
3.5.3. Projenin finansmanı
3.5.4. Kredi Geri Ödeme Planı
BÖLÜM 4 –SONUÇ
BÖLÜM 1. GİRİŞ:
İklim
koşullarının etkisiyle,ülkemizin hiçbir yerinde sebzelerin dışarıda bütün bir
yıl boyunca aralıksız yetiştirilmesine imkan yoktur. Bu nedenle yazlık ve
kışlık taze sebzeler yılın ancak belirli aylarında yenmektedir. Sebzelerin taze
olarak devamlı tüketilmemesi dolayısıyla yetersiz beslenmeler , insan
organizmasında çeşitli düzensizlikler ortaya çıkarmakta ve insan sağlığını
büyük ölçüde tehdit etmektedir.
Sebzelerin
çoğu soğuğa karşı duyarlıdır,iklimin elverişsiz olduğu koşullarda bunların
dışarıda yetiştirilmesi mümkün değildir. Sebzelerin dışarıda yetiştirilemediği
aylarda halkın taze sebze ihtiyacını karşılamak ve daha ucuz sebze tüketimini
dağlamak önem arz etmektedir. Bu da ancak örtüaltı sebzeciliği ile
sağlanmaktadır.
Ülkemizde
seracılık, yıllık güneşli(açık) geçen gün sayısının daha fazla olduğu
Akdeniz,Ege ve Marmara kıyı şeridine dağılma ve gelişme göstermiş,son yıllarda
Güneydoğu illeri ile geçit bölgelerinde yer alan
Çankırı,Kastamonu,Ordu,Kütahya,Eskişehir,Uşak gibi illerde ise ilkbahar dönemi
yetiştiriciliğinde ilk ve son donların sebzeciliğe olumsuz etkilerini önlemek
amacı ile yüksek tüneller tesis edilerek sera döneminden tarla dönemine geçişte
domates,hıyar,marul,tere,roka,taze soğan ve kesme çiçek yetiştiriciliği açığı
kapatılmaya çalışılmaktadır.
Türkiye
seracılığı incelendiğinde,genelde küçük alanlara sahip aile işletmelerinin
çokluğu dikkat çekmekte ve mevcut sera alanlarının yarısına yakınında domates
üretimi yapılmaktadır.
BÖLÜM 2.PROJE ÖNCESİ DURUM
Üç
kişilik bir aile işletmesi esas alınmış olup, üretime bizzat katılabilecek
işgücü sayısı 5 olarak kabul edilmiştir. İşletmede proje öncesi Mercimek ,
Buğday ve Domates – Hıyar üreticiliği yapılmaktadır.
İlimiz
Güneydoğu
Anadolu Bölgesinde yer alan Şanlıurfa, doğuda Mardin, batıda Gaziantep,
kuzeybatıda Adıyaman, kuzeydoğuda Diyarbakır illeriyle çevrilidir. İl'in
güneyinde 789 km 'lik
Türkiye-Suriye sınırı uzanır. Yüzölçümü 18.584 kilometre
kare olup genelde bir ova görünümündeki il merkezinin rakımı 518 m 'dir. Şanlıurfa
kontinental (kara) iklim özelliği gösterir. Yazları çok kurak ve sıcak, kışları
bol yağışlı, nispeten ılıman geçmektedir. Şanlıurfa matematik konum itibariyle
Ekvatora daha yakındır. Deniz etkisinden uzak bir bölgede bulunmaktadır. Bu
nedenle Kontinental iklim özelliği ağır basmaktadır. Bu özellik sıcaklık ve
yağış bakımından kendisini göstermektedir. İlimizde en yüksek sıcaklık 46.8 C (Temmuz); en düşük
sıcaklık ise -12,4 (Şubat) olarak ölçülmüştür. Şanlıurfa’da en soğuk -12.4 C (Şubat)
ölçülmüştür. Şanlıurfa’da yıllık ortalama yağış 462 mm olarak
hesaplanmıştır. Yıllık ortalama sıcaklık 18.6 C , buharlaşma 2048 mm , rüzgar hızı 2.8
m/sn’dir. Karlı ve don olan günlerin sayısı oldukça azdır.
İşletmede
domates verimi 3000 kg/da olarak alınabilmektedir. Buna göre işletmenin proje öncesi geliri aşağıda hesaplanmıştır.
Tablo 1: Proje öncesi üretim giderleri : ( Birim
fiyatları Nisan 2005 piyasa cari fiyatlarıdır)
Gider Kalemleri 1000 m2 için Gider Tutarı YTL
İlk
sürüm 15.
Tırmık,
taban, sürgü 15.
Ticari
gübre 50.
Çiftlik
gübresi (1 ton) 70
Fide
(750 adet) 500.
Dikim 20.
Sulama
(4 kez) 20
Çapa,boğaz
doldurma 25.
Zirai
mücadele 25.
Hasat
30.
Nakliye 30.
.
T O P L A M 800 YTL (1000 m2 için)
Proje Öncesi Üretim Geliri:
3000 kgX 50.Ykrş/Kg = 1.500.YTL (1000
m2 için)
Proje öncesi kar:
1.500.YTL – 800. YTL = 700. YTL (1000 m2 için)
BÖLÜM : 3. PROJE
3.1 Projenin Gerekçesi ve Amacı:
Ülkemizde
tarım süratle artan nüfusumuzun yiyecek ve tarımsal ürün ihtiyaçlarını karşılayacak
tarıma dayalı sanayimizin istediği
vasıfta hammadde ihtiyacını devamlı bir şekilde temin edecek ihracatımızda
önemli bir yeri olan tarımsal ürünleri yetiştirecek ve sanayimizin gelişmesi
için yıldan yıla artan döviz ihtiyacını karşılayacak olan çok önemli bir
kaynaktır.
Tarım
ülkeleri arasında yer alan Türkiye halen birim alandan elde edilen üretimde
gelişmiş ülkeler rakamlarının altında bulunmaktadır. Bu durumu en kısa zamanda düzeltmek
zorundadır. Tarımda verimin 2-3 misli artırılması ise; eskstansif olarak
faaliyette bulunan tarım işletmelerinin entansif tarıma yönlendirilmesi ile
mümkündür.
Entansif
tarıma geçişte girdilerin öneminin yanı sıra yapılacak tarımsal faaliyetlerin
projeye dayalı olarak yürütülmeside büyük önem arz etmektedir.
Hazırlanan
bu proje ile; metorolojik olumsuzlukların tarımsal üretimi kısıtlayıcı etkisini
kısmen önlemek, yağış , sis ve rüzgarla yayılabilen hastalıkların önüne geçmek
işgücü kullanımını yıl içine dağıtmak köyden kentlere göçü önlemek çevresine
yayım yapabilme özelliğini taşıyan seçilmiş çiftçilerle ortaklaşa çalışıp
köylerde önder çiftçi topluluklarının oluşmasını hızlandırarak yetiştirme
tekniklerinin yayımını yapmak birim alandan alınan verimi artırarak çiftçi
gelir düzeyinin yükseltilmesi ve dolayısıyla sosyo-ekonomik yapısının
iyileştirilmesi amaçlandırılmıştır.
3.2.Teknik Bilgiler:
3.2.1.
Çeşit Seçimi: Bölgenin ekolojik durumu, toprak yapısı, seranın ısıtma imkanlarının bulunup
bulunmadığı, hastalık ve zararlılar ile yetiştirme dönemi dikkate alınarak
çeşit seçimi yapılmalıdır.
3.2.2.
Uygun tohum seçimi : Üretici karar verdiği çeşidin tohumunu en güvenilir
kaynaktan temin etmelidir. Bayat, eski ve kötü şartlarda depolanmış tohumlarda
çimlenme oranı düşeceğinden üreticinin elde edeceği fide sayısıda düşük
olacaktır. Üretici mutlaka uzmanlara sorarak güvenilir ve sertifikalı tohum temin etmelidir.
3.2.3.
Yetiştirme mevsimi: Kütahya şartlarında yüksek tünellere fide dikim tarihi
Simav,Gediz, Hisarcık, Pazarlar, Şaphane ve Emet ilçelerinde 05-10 Nisan
Tavşanlı,Domaniç, Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Dumlupınar ve Kütahya Merkez
İlçelerinde 20 Nisandır.
Isıtılabilen
seralarda yapılan tek mahsul yetiştiriciliği domateslerin hasadı Haziranda
sona ermekte ve bu dönemde tarla
domatesi henüz başlamadığından yüksek tünel yetiştiriciliğinde Haziran sonundan
itibaren domates alınabilmekte ve yüksek fiyatlardan pazarlanabilmektedir.
Ayrıca tarla domatesinin bitiminden itibaren yaklaşık 1 ay süre ile domates
hasadı devam edebilmektedir.
3.2.4
Harç ve Harcın hazırlanması: Sera domates üretiminde harç tohumun ekimi
çimlenmesi ve fide haline gelmesinde kullanılan ortamdır.
Harç
olarak toprak, kum, yaprak çürüntüsü, turba yosunu, sphagnum yosunu, perlit,
torf, vermikulit veya bunların değişik kombinasyonlarından oluşan karışımlar
kullanılmaktadır. Kullanılacak ortamın
fiziksel özelliklerinin iyi olmasının yanı sıra ucuz olarak temin edilmeside
çok önemlidir.
En
çok kullanılan ortam 2 kısım tınlı toprak, 2 kısım turba yosunu, bir kısım
kumdur. İyi kalite tınlı toprak bulunamadığı takdirde 5 kısım ince elenmiş
yaprak çürüntüsü, 2 kısım turba, 1 kısım ince dişli kum, 1 kısım pelit, 1 / 2 kısım yanmış ve elenmiş ahır gübresi
karıştırılarak hazırlanan harcın her bir metre küpüne 5 kg kireç taşı, 540 gr
magnezyum sülfat, 185 gr potasyum nitrat, 340 gr süper fosfat katılarak iz elementlerle de
takviye edilmelidir. Harcın Ph’sı 5,6 – 6,8 arasında olmalıdır.
3.2.5.Harcın Dezenfekte Edilmesi: Genel
olarak fide harcının dezenfeksiyonunda sıcak kuru hava buhar ve sıcaksu
kullanılmakta veya methvi bromide ile dezenfekte edilebilmektedir.
Fide
harcının dezenfeksiyonu için önce harç uygun bir zemine, tercien beton üzerine
20-30 cm yükseklikte serilir. Üzeri sağlam, hava geçirmez, deliği olmayan
plastik bir örtü ile tamamen kapanır. İçerisinde metre kareye 50-70 gr hesabı
ile methyl bromid tüpleri patlatılarak verilir. Toprak sıcaklığı 10-15 derece ise 48 saat, 15 derecenin
üzerinde ise 24 saat sonra örtü açılarak harç karıştırılır ve gazın uçması
sağlanır. Tohum ekimi en az 3 gün sonra yapılmalıdır.
Harç
Formalin kullanılarakta dezenfekte edilebilir. 1 lt formalin 49 lt su ile
karıştırılıp 1 m2 alana 10 lt verilir.
3-4 gün sonra tohum ekimi yapılabilir,
fide harcı dezenfekte edildikten sonra dışarıdan rüzgar ve diğer mekanik yoldan
gelebilecek enfeksiyonlardan korunmalı ayrıca sera toprağıda dezenfekte
edilmelidir.
3.2.6 .Tohum Ekimi ve Fide Yetiştirilmesi:
Örtüaltı domates üretiminde ilk safha olan harç hazırlanıp çimlendirme
viyollerine doldurulduktan sonra tohum
ekimi ile üretime başlanır. Viyoller daha önce mutlaka sterilize edilmelidir.
Viyollerin her gözünün alt kısmında fazla suya akıtmak için bir parmak
genişliğinde delik bulunması gereklidir. Tohum ekimi yapılacak harç tavlı
olmalıdır. Her göze birer adet tohum konduktan sonra üzerine çok hafif
bastırılarak alt delikten su çıkana kadar sulanmalı ve üzerleri nem kaybını
önleyecek şekilde örtülmelidir. Çimlendirme viyolleri gündüz 18-20 C ve gece
12-15 C’de tutulmalı üzerleri ilk 2-3 gün örtülen viyollerde çimlenme başlar
başlamaz bol ışıklı bir yere alınmalıdır. Aksi halde sarı renkli uzun ve cılız
fideler meydana gelir. Sulamalar tercihen sabahları yapılmalıdır. Öğleyin ve
yakıcı sıcaklarda yapılan sulamalardan kaçınılmalıdır. İyi bakım şartlarında
30-35 günde fideler şaşırtmaya gelirler bazı hallerde uygun sulamalara rağmen
fidelerin cılız büyüdükleri görülebilir. Bunun nedeni fide harcının yeterli
besin maddesi ihtiva etmemesi olabileceği gibi besin maddelerinin herhangi birinin yeterince alınamamasından da
kaynaklanabilir. Bu durumda 10 lt suya 150 gr triple süper fosfat ve 200 gr
potasyum sülfat eritilerek 10 misli sulandırılıp fideler sulanmalıdır. Fidelerin daha fazla ve
yeterli ışık alarak pişkinleşebilmesi için yapraklarının birbirine değememesi
ve aralarında 10-12 cm aralık bulunması gereklidir.
3.2.7.Toprağın Dikime
Hazırlanması,Dikim ve Bakım: Toprağın dikime hazırlanmasında en önemli iş dikim
öncesi yapılan sulamanın zamanını tayin etmektir. Dikimde tek ve ilkbahar
yetiştiriciliğinde topraktaki tav tam olmalıdır. Sonbahar yetiştiriciliğinde
ise bilhassa kumlu topraklarda ağır tavda iken toprak işlenip dikime
geçilmelidir.
Sürümden
önce toprak analizi sonuçlarına göre temel gübreleme yapılmalı sürümden sonra
tek ve ilkbahar yetiştiriciliğinde 3-5 gün beklenerek toprağın oturması
sağlanmalıdır. Sonbahar mevsiminde ise beklemek doğru değildir.
-
Dikim Kuzey-Güney doğrultusunda yapılmalıdır. Bitkilerin ışıktan eşit
şekilde yararlanabilmeleri için yüksek tüneller ve seralarında aynı doğrultuda
inşa edilmeleri şarttır.
-
Dikimde çift sıralar dikim sistemi tercih edilmelidir. Bakım işlerini
kolaylaştırması açısından çift sıra arası 50cm,sıralar üzeri seçilen çeşit
özelliğine göre 40-50cm olmalıdır.
-
Dikim tek ve ilkbahar yetiştiriciliğinde bilhassa ağır topraklarda
sırta,sonbahar yetiştiriciliğinde ve kumsal topraklarda düze yapılmalıdır.
-
Dikimden birkaç saat önce viyollerdeki fideler bolca sulanmalı ve dikim
esnasında toprağı ile birlikte viyolden çıkarılarak yetiştirme ortamına
dikilmelidir.
-
Derin dikimden kaçınılmalıdır.
-
Domates fidelerinin dikimi sırasında fidelere tütün mozaik virüsü
sigara içenlerin elleri yardımıyla bulaştığından işçilerin elleri sabunlu su
ile mutlaka yıkattırılmalı,bu hususa budama konusunda da dikkat edilmelidir.
-
Dikimle birlikte (tercihen bakırlı preparatlarla hazırlanan) can suyu
verilmelidir.
-
Dikimden 3-5 gün sonra damla sulama sistemi ile sulama yapılıyorsa
sistem çalıştırılarak sulama yapılmalı,salma sulama yapılacaksa dar arada
oluşturulacak tavaya salma sulama yapılmalıdır.
-
Birinci sulamadan sonraki birkaç gün içerisinde çapalama yapılarak
özellikle geniş ara çapalanır. Çapalamadan sonra domatesler 1’lik naylon
iplerle askıya alınır.
-
Fide sulamasından sonra ikinci sulama ana sulama (mahsül sulaması)
domateste 2-3 döl olunca,büyüme noktası incelince ve yaprak rengi koyulaşınca
yapılır.
-
Örtü altı yapıları ve seralarda sık sık bitkiler kontrol edilerek ipe
sardırma,koltuk alma işlemleri yapılmalıdır.
-
Koltuk alma işlemi,koltuktan çıkan sürgün 7-10cm büyüklüğe ulaştığında
elle kırılarak yapılmalıdır. Bu işlem sürgün küçükken yapılırsa aynı noktadan
ikinci bir sürgün çıkar,geç yapılırsa bitkide büyük bir yara açılmış olur ve
aynı zamanda bitkinin özsu kaybına neden olur.
-
Sulamada genel kaide,toprak yüzeyinde kısmi kurumalar görüldükçe sulama
yapılmalıdır.
3.2.8. Sıcaklık İsteği: Domates tohumunun çimlenmesinde en uygun hava ile
toprak sıcaklığı 20-22 C’dir. Bu sıcaklık şartlarında ekimden,çimlenmeye kadar
yaklaşık 10 gün geçer. Takip eden günlerde toprak sıcaklığı 15 C,hava sıcaklığı
18-20 C gece ise 12-14 C olmalıdır.
Domates sıcaklığı ve ışığı seven bir bitkidir. Işıklanmanın iyi
olduğu devrelerde özellikle fide
dikiminden sonra sıcaklık isteği 27-30 C’dir. Sonbahar ve kış aylarını kapsayan
sonbahar ve tek mahsul yetiştiriciliğinde sık sık meydana gelen ışık şiddeti
azalmalarında ısıtma sağlanan yüksek sıcaklıklarda bitkiler ince ve zayıf
gelişir. Bu nedenle ilimizdeki yıllık güneşli (açık) geçen günler ortalamasının
çok az oluşu seracılığı olumsuz etkilemekte ve ilkbahar yetiştiriciliği
yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
Domates bitkisi çok kısa bir süre donma noktası civarına kadar
dayanabilirse de minimum sıcaklık 10 C’nin altına düşürülmemelidir.
3.2.9. Havalandırma:
Yeterli bir havalandırma için bölgelere göre çatı havalandırma alanı sera
üretim alanının yaklaşık %16-20’si kadar,yan havalandırmalar alanı ise bunun
asgari yarısı kadar olmalıdır. Havalandırmada genel ilke sera içerisindeki
aşırı sıcaklığı ve nemi dışarı atabilecek büyüklükte olmalıdır.
4.2.10. Nisbi Nem: Hava
nisbi neminin domates için %70 olması gerekir.Günlük sapmalar dikkate
alındığında %50-80 nisbi nem uygundur.
3.2.11. Gübreleme:
Yetiştirici dikimden önce toprağını analiz ettirmişse laboratuar tavsiyelerine
uygun bir gübreleme yapmalıdır. Seralarda dikimle birlikte fosfor ve potaslı
gübreler taban gübresi olarak verilir. İlk salkımdaki meyve çapları 1-2cm’yi
bulduğunda azotlu gübreler sulama suyu ile birlikte verilmeye başlanır. Azotlu
gübre uygulamaları düşük ısıda yapılıyorsa potaslı gübre ile birlikte verilmelidir.
Ayrıca domates yetiştiriciliğinde dekara 5 ton iyi yanmış çiftlik gübresi
uygulaması ticari gübre kullanımını azalttığı gibi;kalitenin yükselmesine
,verimin artmasına ve toprak yapısına olumlu etkiler sağlamasına yardımcı
olmaktadır.
3.2.12. Hormon
Kullanımı: Domates çiçeğinin tozlanması;uygun iklim şartlarında,böcek ve
rüzgar yardımı ile gerçekleşmekte bu da kapalı alanlarda her zaman mümkün
olamamaktadır. Bu taktirde meyve tutumunu sağlamak amacı ile Tomatotone,Tomaset
2-4 D gibi hormonlar çok düşük konsantrasyonlarda kullanılarak (2-2.5 ppm)
hazırlanan eriyikler 500cm3’lük temiz
bir kap içine doldurulur ve domates salkımları 2-3 çiçek açtığında bu eriyik
içine bir defa bandırılır. Hormon uygulanan domateslerin çekirdek evleri boş
kalır ve çekirdek gelişmez.İlkbahar yetiştiriciliğinde hormon kullanmak yerine
sera içerisinde nemin düştüğü saatler olan 10-14 saatleri arasında askı
tellerine vurularak yapılan vibrasyon işlemi ile tozlaşma sağlanabilmektedir.
Büyük işletmelerde bombus arıları kullanılarak da tozlaşma
gerçekleştirilmektedir.
3.2.13. Drenaj:
Drenaj,bitki köklerinin geliştiği kısımlarda bitkinin ihtiyacından fazla bulunan suyun tabii ve suni olarak
uzaklaştırılmasıdır. Alt topraktaki suyun kesinlikle hareketli olması gerekmektedir.Bol
ve kaliteli mahsul almanın en önemli şartlarından birisi drenajdır.
Eğimli arazilerde teras yapılarak kurulan yüksek tünel ve sera
yapılarının 1-2m dışında ve 1-1.5m derinlikte çevre drenajı sağlanmalıdır.
3.2.14. Hastalık ve
Zararlılarla Mücadele: Domates hastalıklarında kullanılan ilaçların tamamına yakını koruyucu
etkiye sahiptir. Yani hastalığı iyileştiremezler, ancak yeni buluşmaları önlerler .Bu nedenle ilaçlama programının
bitki seraya şaşırtıldıktan itibaren ve
düzenli olarak 7-10 gün aralıklarla koruyucu olarak uygulanması gerekir.
Kapalı ortamlarda aşırı nem ve sıcaklıktan dolayı hastalıkların
çok hızlı seyredeceği muhakkaktır. Bunun için havalandırmaya özen göstermek
gerekir. Ayrıca sera girişine konacak bir kireç kutusu bakıcının ayakları
yoluyla toprağa buluşacak hastalıkları önlemede etkili olmaktadır. Bakıcının
sera içine girerken ayrı bir elbise kullanması gerekir. Mümkün olduğu kadar az
ilaç kullanarak ürün yetiştirmek, insan sağlığı açısından son derece önem arz
etmektedir.
Zararlı erginlerin sera içerisine girip yumurta bırakmalarını
engellemek amacı ile havalandırma pencerelerine ve kapıya tül çekmek yararlı
olur. Sera içerisine asılacak böcek tuzaklarıda ilaçsız mücadelenin ana
ilkelerinden biridir. Toprak ortamı havasız bırakılmamalı sık sık yüzeysel çapalama ve ot alma işlemi
yapılmalıdır.
Özellikle ilkbahar yetiştiriciliği döneminde ortam sıcaklığının
30 C’nin üzerine çıktığı Haziran –
Temmuz- Ağustos aylarında yoğun olarak yansıyan güneş ışığının bitki yüzeyinde
yaptığı zararlanmalar ve yüksek sıcaklıkta bitkinin yeterince su ve besin
maddeleri alamamasından kaynaklanan gelişme bozukluklarının önüne geçmek amacı ile bu aylarda gölgeleme perdeleri
çekilmeli ya da sera örtüsünün üzeri üstübeçle
badana yapılmalıdır.
3.3.Proje Faaliyetleri: Proje dönemi
faaliyetleri yatırım ve işletme dönemi faaliyetleri diye iki ana bölümde
toplanmıştır.
3.3.1.Yatırımlar:
3.3.1.1. İnşaat işleri: Planı ekte verilen plastik örtülü, üstten
havalandırmalı yay çatılı, sıcak galvanizli özel ve oval profil konstrüksiyonlu
yüksek tünel inşa edilecektir. İnşaat giderleri: 22.500YTL olup keşif özeti
aşağıda verilmiştir.
TABLO : 2 – 1000 m2 plastik
örtülü yüksek tünel üstten
havalandırmalı seranın keşif özeti (1)
Gider kalemleri Tutarı
(YTL)
Sera Konstrüksiyonu
Polietilen örtü
Damla sulama ünitesi
Su deposu 2 ton kapasiteli 22.500 YTL.
Askı teli (Q 3 mm)
Temel yapımı
Montaj
Nakliye
TOPLAM: 22.500YTL
( 1) Yüksek tünel arazilerin küçük oluşu nedeni ile 1.000
m2 büyüklüğünde düşünülmüş ve birim
fiyatlarda 2005 yılı cari fiyatları kullanılmıştır.
3.3.1.2.- Alet Ekipmanlar:
İşletme
için gerekli alet ekipman gideri 1.724 YTL olup, bununla ilgili cetvel aşağıda
verilmiştir.
Tablo :3 Alet -Ekipmanlar
Cinsi Birimi Miktarı Birim
fiyatı (TL) Tutarı (YTL)
Pülverizatör Adet 1 400. 400
El Arabası “ 2 150. 50.
Çapa “ 3 3. 9.
Kürek “ 3 3. 9.
Bel küreği “ 3 3. 9.
Tırmık “ 3 6. 18.
Keser “ 2 5. 2.
Kazma “ 2 7. 5.
Bıçak “ 5 5. 4.
Plastik kasa “ 80
10. 800
Makas “ 6 5. 4.
Su kovası “ 5 5. 6.
Eldiven Takım 5 5 6.
İlaçlama tulumu “ 1 35. 20.
Avadanlık “ 1 30. 10. :
T O P L A M : 1.724.YTL..
3.3.1.3.Genel
Giderler:
Tesis işletme açılıncaya kadar imalat dışı ücretler, resim, harç, haberleşme, kırtasiye gibi masraflar karşılığı ortalama 50.YTL planlanmıştır.
3.3.1.4.Beklenmeyen Giderler:
Yatırımın
özelliği göz önünde tutarak yukarıda
belirtilen giderler tutarının
%2’si beklenmeyen gider olarak planlanmıştır. Yatırım süresinin kısa
olması nedeni ile fiyat artışından doğacak giderler dikkate alınmamıştır.
(22.500
YTL.+1.724 YTL.+50YTL) X 0,02 = 485,48 YTL
3.3.1.5.Toplam Yatırımlar:
İnşaat
işleri : 22.500
YTL
Alet
ekipmanlar : 1.724 YTL
Genel
Giderler : 50.YTL
Beklenmeyen
Giderler : 485,48 YTL.
T
O P L A M : 24.759,48
YTL.
3.3.2. İşletme Dönemi Giderleri :
Projede İlkbahar domates yetiştiriciliği
yapılacaktır. Giderler buna göre planlanmıştır.
3.3.2.1 Girdiler:
Tarımsal üretim girdiler tutarı 2.307 YTL olup bununla
ilgili tablo aşağıda verilmiştir.
Tablo 4 : Tarımsal Üretim Girdileri (1)
Masraf Unsurları Miktarı Birim Fiyatı (TL) Tutarı(YTL)
1.Tohum 35 gr
50 YTL/gr 1.750
2.Çiftlik gübresi 10.000 kg 0, 8YKRŞ 80
3.Kompoze sıvı gübre 60 kg 3. YTL 180
4.İlaç ve hormon - - 50
5.Çimlendirme viyolu 80 Adet 15 YKRŞ. 12
6.Torf 150 kg 50.YKRŞ. 75
7.Herek ipi 5 kg 8.YTL. 40
8.Sulama suyu - - 20
9 Kuru soğan 1.000
kg 10 YKRŞ. 100 :
T O P L A M : 2.307 YTL.
(1
) Birim fiyatlar 2005 cari yılı faiyatlarıdır.
3.3.2.2. Personel ve İşçilik Giderleri:
1000 m2 plastik yüksek tünelde
domates üretimi için gerekli işgücü aşağıda verilmiştir.
Toprak hazırlama 5
Erkek işgücü
Fide yetiştirme 5 Kadın işgücü
Dikim 5 “ “
Çapalama 5 “ “
Sulama 3 Erkek işgücü
Havalandırma 2 “ “
Zirai mücadele 2 “ “
İpe alma 5 Kadın işgücü
Budama 5 “ “
Hasat
10 “ “
Bakım, temizlik 5 “ “
Bir üretim periyodu için toplam 52
yevmiye / yıl iş gücüne ihtiyaç vardır. İşletmenin mevcut 2 iş gücü bu değerlere bölündüğünde her birinin 26
günlük çalışması ile faaliyetin
gerçekleştirilebileceğinden ayrıca işçilik gideri planlanmamıştır.
3.3.2.3.
Bakım- Onarım Giderleri:
Tesis
edilen yüksek tünellerde 2 yıl dayanıklı % 6 UV katkılı 300 mikron kalınlığında
polietilen örtü plastik tutturucularla
tutturulmuş olup her üçüncü üretim döneminde yenilenmesi planlanmış ve
yıllık olarak inşaat giderlerinin % 3’ü olan ( 22.500 X 0,03=) 675.-YTL yıllık
bakım-onarım gideri hesaplanmıştır.
3.3.2.4. Satış Giderleri:
Ürün satışı işletme teslimi
yapılacağından ayrıca satış gideri
planlanmamıştır.
3.3.2.5.Toplam
İşletme Sermayesi:
Girdiler :2.307 YTL
Bakım-Onarım Giderleri :
675 YTL
T O P L A M :2.982 YTL
İşletmenin artan işletme sermayesi
ise proje öncesi 800 YTL’lik işletme giderleride dikkate alınarak ( 2.982 – 800
) = 2.182 YTL bulunmuştur.
3.4.
İşletme Gelirleri:
Kurulan
demonstrasyon çalışmaları sonucunda üretim aşamalarında teknik talimatlara
uyularak yapılan domates yetiştiriciliğinde 20 ton verim alınmıştır. Üretimde
Pazar değeri yüksek olan Elif-190 ve Gökçe-191
çeşitleri kullanılarak, ortalama 50 YKRŞ./kg’dan satış yapılmıştır.
Domates sezonu sonunda 4 cm çapındaki kuru soğanlar dikilerek yapılan yeşil
soğan üretiminde 6000 kg yeşil soğan yetiştirilerek ortalama 1YTL/kg’dan satış
yapılmıştır.
1000 m2’lik yüksek tünelden
sezon sonunda elde edilen işletme geliri :
Satışı yapılan ürün Miktarı Birim fiyatı (YTL) Tutarı(YTL)
Domates 20000 kg 50 YKRŞ. 10.000
Yeşil soğan 6000 kg 1 YTL. 6.000 :
T O P L A M 16.000 YTL.
Domates üretimine alternatif münavebeli bir
üretim sistemi uygulandığında :
HIYAR+ 2
DÖNEM MARUL YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILMASI DURUMUNDA :
Masraf unsurları Miktarı Birim fiyatı(YTL) Tutarı(YTL)
1 Hıyar fidesi 2600 adet 25 YKRŞ. 650 YTL.
2 Marul tohumluğu 170 gr 30 YKRŞ. 51 YTL.
3 Çiftlik gübresi 10000 kg 0,8 YKRŞ. 80 YTL.
4 Kompoze sıvı gübre 120 kg 2 YTL. 360 YTL.
5 Zir. Mücd. İlacı muhtelif - 100 YTL.
6 Herek ipi 5 kg 8YTL. 20 YTL.
7 Sulama suyu - - 20 YTL.
T O P L A M 1.281
YTL.
Satışı yapılan ürün Miktarı Birim fiyatı (YTL) Tutarı(YTL)
Hıyar 20000 kg 50YKRŞ. 10.000 YTL.
Marul(2 dönem)
6700 adet 50 YKRŞ.
3.350 YTL.
T
O P L A M : 13.350 YTL.
13.350 –1.281= 12.069 YTL yıllık
net fayda sağlanmaktadır.
BİBER+
YEŞİL SSOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILMASI DURUMUNDA :
Masraf unsurları Miktarı Birim fiyatı(YTL) Tutarı(YTL)
1 Biber fidesi 2600 adet 10YKRŞ 260Y TL.
2 K.Soğan(4 cm çaplı) 1000 kg 10 YRKŞ 100 YTL.
3 Çiftlik gübresi 10000 kg 0.08 YKRŞ. 80 YTL.
4 Kompoze sıvı gübre 80 kg 3 YTL. 240 YTL.
5 Zir. Mücd. İlacı muhtelif - 100 YTL.
6 Herek ipi 5 kg 8 YTL. 40 YTL.
7 Sulama suyu 70
ton
- 20 YTL.
T O P L A M :
840.YTL.
Satışı yapılan ürün Miktarı Birim fiyatı (YTL) Tutarı(YTL)
Biber 5300 kg 1 5.300 YTL.
Yeşil
soğan 5300 kg 1 5.300
YTL.
5.300- 840= 4.460 Y TL yıllık
net fayda sağlanmaktadır
3.5
Ekonomik ve Mali Analiz:
3.5.1. Tablo : 5 İşletme Gelir ve
Gider Tablosu
A-İşletme Giderleri ( YTL)
Gider Kalemleri
|
Proje Öncesi
|
1.Yıl
|
2.Yıl
|
3.Yıl
|
4.Yıl
|
5.Yıl
|
Girdiler
Bakım-
Onarım
|
800
-
|
800
-
|
2.307
675
|
2.307
675
|
2.307
675
|
2.307
675
|
T
O P L A M
|
800
|
800
|
2.982
|
2.982
|
2.982
|
2.982
|
B-İşletme
Gelirleri
Domates
Satış Geliri
|
1.500
|
1.500
|
16.000
|
16.000
|
16.000
|
16.000
|
3.5.2.
Tablo 6 Proje Gelir-Gider Tablosu (Finansman Öncesi) (1) (YTL)
Kalemler
|
Proje Öncesi
|
1.Yıl
|
2.Yıl
|
3.Yıl
|
4.Yıl
|
5.Yıl
|
GELİRLER
a)
Satışlar
b)
Artan İşletme Sermayesi
c)
Hurda değer
TOPLAM
GELİRLER
|
1.500
-
-
1.500
|
1.500
-
-
1.500
|
16.000
-
-
16.000
|
16.000
-
-
16.000
|
16.000
-
-
16.000
|
16.000
2.182 (2)
3.500 (3)
21.682
|
GİDERLER
a)
Yatırımlar
b)
İşletme masrafları
c)
Artan iş.sermayesi
TOPLAM GİDERLER
Net
fayda (4)
Artan
Net Fayda (5)
|
-
800
-
800
700
-
|
24.759,48
800
2.182
27.741,48
(-26.241,48)
(-26.241,48)
|
-
2.982
-
2.982
13.018
13.018
|
-
2.982
-
2.982
13.018
13.018
|
-
2.982
-
2.982
13.018
13.018
|
-
2.982
-
2.982
18.700
18.700
|
(1) Tablo 6’da proje gelir ve
giderleri ( Finansman öncesi ) yıllar üzerinden proje ömrü boyunca dökümlü
olarak gösterilmiştir. Parantez içindeki rakamlar negatif değerledir.
(2) Projenin son yılı proje içindeki artan işletme
masrafları artık kullanılmayacağından gelir olarak alınmıştır.
(3) Projenin son yılı elde kalan
hurda değerdir.
(4) Toplam gelirle toplam
giderin farkı olarak bulunmuştur.
(5) Artan net fayda ; proje
öncesi net faydanın her yıl için bulunan net faydalardan negatif olanlarla
toplanması pozitif olanlarla çıkarılması ile bulunmuştur.
3.5.3.
Projenin Finansmanı ( 1 sera için 1000 m 2)
Bölüm
3.3.1.5 ve Bölüm 3.3.2.5’te açık şekilde görüldüğü üzere projenin
gerçekleştirilebilmesi için 24.759,48 YTL. Yatırım gideri ile 2.182 YTL.artan
işletme sermayesi olmak üzere toplam 26.941,48.YTL’nin finanse edilmesi gerekmektedir.
Belirtilen miktarın %70’inin GAP İdaresi
tarafından, geriye kalan %30’u özkaynaktan
karşılanacağı planlanmıştır. Buna göre projenin finansman durumu aşağıda
gösterilmiştir.
(1 Sera için=
1000 m2)
Kalemler Toplam Harcama (YTL) % 70
GAP İdaresi %30 Özkaynak
a-Yatırımlar : 24.759,48 17.331,63 7.427,87
b-İşletme sermayesi : 2.182 1.527,4 654,60 :
TOPLAM : 26.941,48 YTL 18.859,03 YTL 8.082,47 YTL.
4.5.4. (5 Adet sera için : 1000 m2 x 3 =
3000 m2 ):
Kalemler Toplam Harcama (YTL) % 70 GAP İdaresi %30 Özkaynak
a-Yatırımlar : 74.278,5 51.994,89 22.283,61
b-İşletme sermayesi : 6.546 4.582,2 1.963,8 :
TOPLAM : 80.824,5 YTL 56.577,09 YTL 24.247,41 YTL.
BÖLÜM 4.
SONUÇ:
İlçemizde
tarla domates yetiştiriciliğinde dekara verim ortalaması 3 ton civarındadır.
Üretimin örtüaltında yapılması halinde 17-20 ton civarında verim olmakta ve
tarlaya nazaran üretim 7 kat artırılmaktadır.
- Proje
kapsamına alınacak her çiftçiye 1000 m2 yüksek tünel tesis edilerek, Tarım İlçe
Müdürlüğü elemanlarınca eğitimden geçirildikten sonra teslim edilecek
tünellerde çiftçi sezon sonunda dönem
halinde yeşil soğan üretimi yaparak yaklaşık 6000 kg X 1 YTL=6.000. YTL ek gelir sağlayabilecektir.
-
Proje her ne kadar domates yetiştiriciliğinde dayalı
olarak yapılmış ise de münavebeli olarak hıyar + 2 dönem marul ve biber + yeşil
soğan yetiştiriciliği uygulanabilecektir.
-
Proje alan her
üretici proje faaliyetlerini Tarım İlçe Müdürlüğü tavsiyelerine uygun olarak
sürdüreceğini ve yerine getirmeyen taahhüt etmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder